Korona virüs’ün Çin Ekonomisine Etkisi Yapay Zeka ve Uydular Aracılığıyla Analiz Edildi
Özel bir Çin bankası olan WeBank’taki araştırmacılar, Çin ekonomisinin korona virüsü (COVID-19) etkisinden toparlanma sürecine geçtiğini göstermek için uydu, GPS ve sosyal medya verilerini kullandılar.
Her şeyden önce WeBank’ın Yapay Zeka (AI) departmanının genel müdür yardımcısı Haishan Wu, IEEE Spectrum’a yaptığı açıklamada WeBank’ın Tencent tarafından kurulan özel bir Çinli çevrimiçi bankacılık şirketi olduğunu söylemiş olduğunu hatırlatalım.
WeBank’ın Yapay Zeka (AI) Destekli Uzay Görevleri (AI MoonShot) ekibi, uydu görüntülerinden güneş paneli kurulumlarını tespit etmek için geliştirilen bir ‘derin öğrenme (deep learning)’ sistemi aldı ve bu sistemi Çin’in yeni tip korona virüs salgını sonrası ekonomik durumunu incelemek için yeniden tasarladı.
WeBank’ın araştırmacıları Big Data (Büyük Veriler) ve AI (Yapay Zeka) kullanılarak uydu görüntülerini analiz etti. Araştırmacılar tarafından kullanılan bu yöntemler ilk kez yeni tip korona virüs için Çin ekonomisi üzerindeki etkisini ölçmek için kullanıldı.
Korona Virüs Etkisi Ocak Ayında Görülmeye Başlıyor
Ekip, sinir ağını Sentinel-2 uydusundan gelen kızılötesi dalgalar da dahil olmak üzere çeşitli uydulardan görünen, kısa dalga kızılötesi ve yakın kızılötesi dalgaları analiz etmek için kullandı. Uydu verileri, sistemin bir tesis içindeki gerçek çelik üretimini gösteren sıcak noktaları bulmasına olanak sağladı. Bu analize göre salgının ilk günlerinde, çelik imalatı kapasitenin %29’una düştü. Ancak 9 Şubat’a kadar geçen sürede bu düşüş %76’ya ulaştı.
Araştırmacılar daha sonra Yapay Zeka (AI) kullanarak diğer üretim ve ticari faaliyet türlerini incelediler. Tekniklerinden birisi, büyük şirketlerin otoparklarındaki arabaları yoğunluklarını ölçmekti. Bu analizden, 10 Şubat’a kadar Tesla’nın Şangay’daki fabrikasındaki otomobil üretiminin tamamen durduğunu, Şangay Disneyland gibi turizm merkezlerinin hala kapalı olduğu ortaya çıktı.
Araştırmacılar daha sonra Yapay Zeka (AI) kullanarak diğer üretim ve ticari faaliyet türlerini incelediler. Tekniklerinden birisi, büyük şirketlerin otoparklarındaki arabaları yoğunluklarını ölçmekti. Bu analizden, 10 Şubat’a kadar Tesla’nın Şangay’daki fabrikasındaki otomobil üretiminin tamamen durduğunu, Şangay Disneyland gibi turizm merkezlerinin hala kapalı olduğu ortaya çıktı.
Cep Telefonlarının GPS Analizi Yapıldı
Uydu verilerinin analizi ile yetinmeyen araştırmacılar, 2019 ve 2020 yıllarında milyonlarca cep telefonu kullanıcısından günlük GPS verilerini anonim olarak aldılar ve bu kullanıcılardan günlük olarak toplu taşıma ile işe gidip gelen kullanıcılardan veri grubu oluşturmak için Yapay Zeka (AI)’yı kullandılar. [Çevirmen notu: Evet kesin anonimdir(!)]
Araştırmacıların ürettiği yazılım aynı şekilde diğer şehirlerdeki çalışanların sayılarını da buldu. Ardından 2019 ve 2020’deki Çin Yeni Yıl tatili öncesi ve sonrasındaki işçi sayısını karşılaştırdı. Her iki yıl da, Çin Yeni Yılı tatili başlangıcında işe gidip gelmede büyük bir düşüş gördü, ancak 2019’dan farklı olarak 2020 yılında, işe giden insan sayısı tatilden sonra eski haline geri dönmedi, yani tatil bitiminde işçiler salgın nedeniyle evlerinde kaldılar ve üretim neredeyse durma noktasına geldi. Araştırmacılar işçi sayısındaki düşüşün %75’e vardığını gördüler.
2019’dan farklı olarak 2020 yılında, işe giden insan sayısı tatilden sonra eski haline geri dönmedi, yani tatil bitiminde işçiler korona virüs salgın nedeniyle evlerinde kaldılar ve üretim neredeyse durma noktasına geldi. Araştırmacılar işçi sayısındaki düşüşün %75’e vardığını gördüler.
Bu grafikten yola çıkan araştırmacılar, Wuhan haricinde çoğu işçinin Mart ayı sonuna kadar işine geri döneceği sonucuna vardılar. İlk çeyrekte ekonomik büyümenin yüzde 36 oranında düşüş göstereceğini belirtildi.
Sosyal Medya Kullanımı ve Çevrimiçi Faaliyetler Arttı
Son olarak ekip, çevrimiçi çalışma, oyun, eğitim, video akışı, sosyal ağ, e-ticaret ve ekspres teslimat gibi hizmetleri sunan şirketlerin salgına verdiği tepkiyi ölçmek için Twitter benzeri hizmetleri ve diğer sosyal medya platformlarını inceleyen bir doğal dil işleme teknolojisini kullandı. Bu analize göre, 2020 yılının ilk gününden itibaren; uzaktan çalışma %537, çevrimiçi eğitim %169, oyun %124, video akışı %55, sosyal ağ %47 oranında arttı.
Bu arada, ilginç bir şekilde e-ticaret sabit kalırken ve kargo teslimatları yüzde civarında azalmış. (Türkiye’de böyle bir durum söz konusu olmaz herhalde.)
Sonuç olarak Çin’in sosyal medya faaliyetlerinin analizi, Çin ekonomisinin Mart ayı sonuna kadar büyük oranda normale döneceği tahminini vermiş oldu.
Kaynak:
https://spectrum.ieee.org/view-from-the-valley/artificial-intelligence/machine-learning/satellites-and-ai-monitor-chinese-economys-reaction-to-coronavirus
